نگاهی به فرماندهی امام در دوران جنگ
باقری
«جنگ ما جنگ حق و باطل بود و تمام نشدنی نیست... هر روز ما در جنگ برکتی داشته‌ایم که در همه صحنه‌ها از آن بهره جسته‌ایم... ما در جنگ برای یک لحظه هم نادم و پشیمان از عملکرد خود نیستیم. راستی مگر فراموش کرده‌ایم که ما برای ادای تکلیف جنگیده‌ایم و نتیجه فرع آن بوده است....»
این فرازهای سوزناک فرمانده پیر و پیر فرماندهان جوانی بود که جهان را با عملیات‌های خود به شگفتی واداشته بودند؛ جوانانی که همه عشقشان انگشت نورانی فرمانده‌ای بود که فرمان‌هایش یادآور فرمان‌های پیامبر اعظم(ص) بود. فرمانده عارفی که از آرمانی مقدس دفاع می‌کرد. یکی از سرداران بزرگ او در جنگ و جانشین خلف او، حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای درباره ویژگی‌های این عارف‌ترین فرمانده پس از ائمه معصوم(ع) می‌فرماید: «ملت ما از یک آرمان دفاع کردند، از یک حقیقت مقدس دفاع کردند. دلیلش هم این است که آن کسی که در رأس این جنگ بود، از همه مردم کشور ما معنوی‌تر، الاهی‌تر، خدایی‌تر و محبوب‌تر بود. بحث این نبود که فرمانده مثلا یک آدم معمولی یا نظامی است. عارف‌ترین فرد کشور ما فرمانده این جنگ بود و فرماندهی هم می‌کرد. دیگر شما از امام چه کسی را بهتر سراغ دارید توی این کشور با این جور مقامات عالی معنوی و عرفانی؟!»(1)
در این نوشتار می‌خواهیم تنها گوشه‌ای از فرماندهی و هدایت دفاع مقدس به دست امام(ره) را بیان کنیم.
?
آن روزها که جنگ‌های نامنظم با ضد انقلاب پی‌ریزی شد و بازپس‌گیری شهرهای به اشغال درآمده عناصر مزدور استکبار در برنامه‌ها قرار گرفت، این امام راحل بود که نیروهای مسلح را سازماندهی کرد. شهید علی صیاد شیرازی می‌گوید:
«بخشی از حساس‌ترین و مهم‌ترین مأموریت‌های من، به پیش از آغاز جنگ تحمیلی، یعنی به درگیری با ضد انقلاب باز می‌گردد. بنابراین خاطرات آن را هم نمی‌توان و نباید نادیده گرفت، پایه رزم ما، آشنایی با اصول جنگیدن در راه خدا و درک رموز پیروزی، آن هم تحت فرماندهی حضرت امام(ره) نیز به آن زمان مربوط می‌شود، یعنی هنگام شکل‌گیری ارتباط معنوی بین ما، به عنوان رزمنده و ایشان به عنوان فرمانده...»(2)
?
آن روز که جنگ آغاز شد، این نیروهای تحت امر امام و فرماندهان جوان امام بودند که مسیر حرکت نیروها و چگونگی فتح قله‌های پیروزی را با فرمانده کل قوا خود در میان می‌گذاشتند.
محسن رضایی، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دوران دفاع مقدس، از اهمیت عملیات در نبرد سرنوشت‌ساز اینطور می‌گوید: «در مورد حساسیت وضعیت و نقش تعیین‌کننده مانور شب سوم، (عملیات کربلای 5) می‌توان به گفت‌وگوی فرماندهی سپاه با یکی از برادران حاضر اشاره کرد: «بروید به آقای انصاری بگویید، از قول من به امام بگویند که امشب، شب سرنوشت‌ساز است و دعا کنید ما با تمام قوا و دشمن با تمام قوا درگیر شده‌ایم».(3)
ساعاتی بعد متعاقب دریافت پیام حضرت امام(ره) مبنی بر اینکه «به بچه‌ها بگویید من آنها را دعا می‌کنم.» برادر رضایی طی تماس با فرماندهان کلیه یگان‌ها، پیام امام را ابلاغ کرد و تحرک جدیدی را همراه با شور و نشاط زایدالوصف در آنها به وجود آورد... .
?
امام راحل(ره) فرماندهی بود که با آغاز عملیات در کنار دست دعا برداشتن برای پیروزی و فتح نیروهایش، لحظه‌ای از فکر آن غفلت نمی‌کرد، و ارسال پیام آنان، با تکبیر نیروهایش همنوایی می‌کرد و آنان را تا رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده همراهی می‌کرد.
?
سردار کوثری، یکی از فرماندهان نظامی دوران دفاع مقدس، از تأثیر پیام‌های حضرت امام خمینی(ره) در اثنای عملیات خطاب به رزمندگان می‌گوید:
«بر کنار از پیام‌های کتبی و جامعی که حضرت امام(ره) در هنگام یا پس از خاتمه هر حمله خطاب به عموم ملت از جمله رزمندگان اسلام صادر می‌فرمود و از رسانه‌های گروهی کشور هم منعکس می‌شد، پیام‌های شفاهی و بعضاً کتبی کوتاهی هم ایشان در آستانه عملیات یا در دشوارترین شرایط، خطاب به رزمندگان داشتند که این پیام‌ها معمولاً از رسانه‌ها پخش نمی‌شد و دریافت کننده اصلی‌شان، مشخصاً نیروهای عمل‌کننده در خط مقدم جبهه بودند. حجم این نوع پیام‌ها در عملیات مختلف معمولاً از یک یا یک خط و نیم بیشتر نبود. پیام از جماران توسط حاج سید احمد آقا (خمینی) و یا حاج آقا توسلی به قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) ارسال می‌شد و از آنجا توسط سردار سرلشکر رضایی از پشت بی‌سیم برای ما خوانده می‌شد. خوب به یاد دارم هر بار که ما یکی از این پیام‌های اختصاصی امام(ره) را برای بچه بسیجی‌های حاضر در خط مقدم می‌خواندیم، چنان انقلاب روحی عجیبی در آنها روی می‌داد که می‌دیدیم برادرها بعد از شنیدن این پیام‌های کوتاه، ذوق‌‌زده شده اشک شوق می‌ریختند به خستگی ناشی از عملیات غلبه می‌کردند و برای ادامه نبرد، استقامت حیرت‌آوری از خودشان نشان می‌دادند. فی‌الواقع پیام‌های حضرت امام(ره) در برهه‌های بحرانی جنگ، برای یکایک ما مسئولین واحدهای رزمی و رزمندگان اسلام، خیلی با برکت و راهگشا بود.(4)
?
اطلاع‌رسانی، تقویت روحی نیروهای تحت امر، تحقیر و تضعیف جبهه کفر در کلام فرماندهی کل قوا در کنار گستره نفوذ امام راحل(ره) در بین نیروهای تحت امر نشان از ارتباط تنگاتنگ امام با جنگ و جنگاوران خود دارد.
برادر احمد غلامپور می‌گوید: شاید از بهترین ویژگی‌هایی که یک فرماندهی نظامی باید داشته باشد، شناخت طرف مقابل یا به اصطلاح دشمن‌شناسی است. این بعد قضیه به طور اعجاب‌آوری در حضرت امام قوی بود. نشانه‌روی‌های دقیق، همه جانبه و مداوم آن بزرگوار به طرف آمریکا نمونه‌ای از این آگاهی بود. شاید در طول تاریخ کسی را نتوان سراغ گرفت که این همه به افشای استکبار و ماهیت ضد بشری وی پرداخته باشد و اگر دنیا واقعاً کر و کور نبود و به این افشاگری‌ها توجه می‌کرد، به حقایق زیادی می‌رسید. در قضیه جنگ تحمیلی هم کسی را نمی‌توان پیدا کرد که به اندازه حضرت امام روی ویژگی‌های شخصیت صدام شناخته داشته باشد. در جلسات متعددی روی این ویژگی‌ها و نحوه برخورد با آن سفارش‌های بسیار ارزنده و پرباری را مطرح می‌فرمودند.
صلابت و استقامت و هوشیاری در هدایت مجموعه تشکیلات درگیر در جنگ و دفاع مقدس از ویژگی‌های بارز دیگر امام خمینی(ره) است که این خود نشئت گرفته از اطلاع وسیع آن بزرگوار از ریزترین مسائل مربوط به جبهه‌ها بود که به وسیله مجاری و کانال‌های گزارش‌دهی بسیار و همه جانبه تأمین می‌شد. از فرماندهان رده‌بالای درگیر در جنگ گرفت تا یک بسیجی ساده یا یک روحانی یا عالمی که بعد از حضور در جبهه‌ها به محضر آن بزرگوار می‌رسید و... ارتباط قوی معنوی و نفوذ فوق‌العاده امام در موضع فرماندهی، در پیشبرد امور تأثیر فوق‌العاده‌ای داشت. وقتی آن بزرگوار مطلبی را فرموده و یا دستوری صادر می‌نمودند، از بالاترین رده‌های فرماندهی تا آن فرد ساده بسیجی عزیز فاقد هر گونه ادعا و... از دل و جان و از روی اعتقاد دنبال انجام این دستور رفته و در این راه سر و جان می‌باختند. بسیار اتفاق می‌افتاد که ذکر امام، یاد امام، پیام ایشان و یاد وعده دیدار آن بزرگوار باعث نجات از تنگناها شده و با ایجاد تحول در روحیه‌ها، سرنوشت عملیات را به نفع نیروهای ایران اسلامی تغییر می‌داد.(5)
?
رابطه قلبی امام راحل با نیروهای تحت امرش، حتی با اسارت برخی از نیروهایش هرگز گسسته نشد. آنان هرگز به فرمانده‌شان خیانت نکردند و با نام و یاد او سخت‌ترین روزهای زندگی خود را سپری کردند.
مرحوم سید علی اکبر ابوترابی (سید آزادگان) درباره حضرت امام خمینی(ره) و شخصیت والامقام آن حضرت در دوران اسارت در اوج جنگ تحمیلی عراق علیه ایران می‌گوید:
پیرمرد بزرگواری که فرزندش در ایران به شهادت رسید و خودش هم پس از بازگشت به ایران، چشم از دنیا فروبست، او «نبات علی» نام داشت و نفس تنگی شدیدی گرفته بود. به عراقی‌ها می‌گفت: بروید دعا کنید که تا امام خمینی در قید حیات هستند، این جنگ خاتمه پیدا کند وگرنه، رزمندگان که از تجاوزگری شما عقده به دل گرفته‌اند، در غیاب حضرت امام، خاک عراق را با توبره به ایران خواهند برد....(6)
?
فرماندهی جنگ به دست امام، دنیا را به واکنش واداشته و تمام امکانات لجستیکی، نظامی، ماهواره‌ای، اقتصادی، تبلیغاتی و... در مقابل یک مرد ایستادگی کرد؛ چرا که دنیا بر این باور بود که این جنگ با فرماندهی عارفی دلسوخته تمام معادلات جهانی بر هم می‌زند.
دی‌ماه سال 1365، تزیابارام، کارشناس برجسته اسرائیل گفت: اگر عراق سقوط کند و (امام) خمینی بغداد را فتح کند، باید گفت: وای بر اسرائیل، وای بر امریکا.(7)
?
ذره‌ای از اعترافات دشمنان اسلام در زمان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران درباره رهبری حضرت امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی ایران بخوانید:
روزنامه دیولت (چاپ آلمان) 27/2/1361: «عراق در جنگ خلیج فارس علیه ایران و انقلاب اسلامی آیت‌الله خمینی، هم از نظر سیاسی و هم از نظر نظامی باخته است».
?
خبرگزاری آسوشیتدپرس، 31/4/65: ... پاسداران انقلاب پیروان پرشور آیت‌الله روح‌الله خمینی، نیرومندترین تهدید به شمار می‌روند...
?
روزنامه لوموند (چاپ فرانسه) نوشت: جنگ نه تنها جمهوری اسلامی آیت‌الله خمینی تضعیف نکرد، بلکه به رهبری آن انسجام بخشید...
?
جنگ با نوشیدن جام زهر توسط فرمانده کل قوا تمام شد، گر چه نیروهای خمینی بزرگ در محاصره همه دنیای کفر و شرک موفق به بیرون کشیدن صدام از لانه خود نشده‌اند، اما نگذاشته‌اند یک وجب از خاک این سرزمین جدا شود، اما توانستند انقلاب را به همه دنیا صادر کنند...
?
حضرت امام(ره) فرمودند که: «جنگ ما جنگ حق و باطل بود و تمام شدنی نیست، ما انقلابمان را در جنگ صادر نموده‌ایم».(8)
?
یاوران خمینی یاوران خامنه‌ای‌اند و یاوران خامنه‌ای یاوران مهدی‌اند.
پی‌نوشت:
1. قدردانی از حماسه‌های هشت سال دفاع مقدس، بیانات مقام معظم رهبری و فرمانده کل قوا حضرت آیت‌الله خامنه‌ای) در دیدار خصوصی با مسئولین و دست‌اندرکاران برگزاری مراسم هفته دفاع مقدس به تایخ 29/6/72.
2. یادها، 1. امام و دفاع مقدس، خاطراتی از رزمندگان و فرماندهان سپاه اسلام.
3. جنگ در سال 65، کارنامه یک‌ساله سپاه، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 21 بهمن 1367.
4. یاد ماندگار، شماره چهارم، شهریور و مهر 1384.
5. یادها، 1. امام و دفاع مقدس، خاطراتی از رزمندگان و فرماندهان سپاه اسلام.
6. خاطره‌های معنوی(2) عارف شیدا (از زبان حجت‌الاسلام والمسلمین سید علی اکبر ابوترابی).
7. آیا می‌دانید؟ حمید داوود آبادی.
8. صحیفه نور، جلد 21.
کلمات کلیدی:
